zondag 9 maart 2014


Lente in de wijngaard...

1. Het late winterwerk

Het is maart, en veel wijngaarden in Nederland, België en Duitsland zijn op dit moment nog volop bezig met de tweede fase van de wintersnoei: het aanbuigen van de strekkers of boogjes, met daarbij het aansnoeien van de reservestiftjes voor volgend jaar. Ook horen we van wijngaarden, en niet de kleinste, die op dit moment een deel van hun bestaande, jaren oude planten in de aanbieding hebben. Je kunt ze kopen, en je moet ze dan meestal zelf uitgraven en overplanten naar de eigen wijngaard. We verbazen ons soms een beetje over de vaak flinke prijzen die voor dit toch risicovolle en ook arbeidsintensieve herplanten gevraagd worden. Maar ook de voorbereiding voor het veel minder risicovolle en eenvoudiger aanplanten van nieuwe, jonge bewortelde stokken begin mei (bijvoorbeeld het maken van plantgaten) is op dit moment aan de orde. Een gedetailleerde beschrijving van al dit late winterwerk is te vinden in ons eerdere artikel van november j.l., met eigen links: http://wijnbouw.blogspot.nl/2013/11/winterwerk-in-de-wijnkelder-is-de.html

 
2. Vóór de uitloop

Druivenplanten lopen meestal uit in de eerste week van mei. Met in de laatste week april al een paar eerste, aarzelende blaadjes. Dit is echter een gemiddelde: een paar jaar geleden (was het niet 2008?) was de uitloop belangrijk vroeger, en vorig jaar, 2013, was de uitloop juist vertraagd. Dit jaar zou wel weer eens een vroeg jaar kunnen worden, als de vroege lentewaarden van dit moment doorzetten. We wachten af.

Intussen zijn er ook een paar werkjes in de wijngaard die net vóór de uitloop van de druiven gedaan horen te worden. Het belangrijkst is het spuiten van zwavel op het nog kale hout, net vóór de uitloop, bij het zwellen der knoppen, gewoonlijk zo half april - maar dit jaar misschien al eerder? Voor een artikel over dit onderwerp zie http://wijnbouw.blogspot.nl/2013/03/het-eerste-seizoenswerk-het-wordt-een.html

Maar er is meer. Waar zwavel gespoten wordt, in deze fase, tegen een aantal schimmels zoals echte meeldauw en phomopsis, en tegen bijvoorbeeld gal- en kroesmijt, zijn er ook ongedierten die zich door zwavel in dit stadium niet laten afschrikken. We denken aan de glasvleugelcicade die in onze wijngaarden de ziekte Bois Noir kan vestigen, en aan de groene druifcicade, die vooral in jonge wijngaarden tot een plaag kan worden. Aan beide ondieren en hun vaak ingenieuze, biologische bestrijding, hebben we eerdere artikelen gewijd. Zie voor de Bois Noir http://wijnbouw.blogspot.nl/2012/05/bois-noir-een-van-de-eerste-dingen-die_7739.html en voor de druifcicade
http://wijnbouw.blogspot.nl/2012/05/anagrus-atomus-jonge-wijngaarden-hebben.html

 
3. Na de uitloop

Na de uitloop start het gebruikelijke, jaarlijkse regime van bladbemestingen en gewasbescherming. Vooral de echte en valse meeldauw zijn vanaf nu, het hele groeiseizoen lang aandachtspunten, met bespuitingen met vooral zwavel en kaliumfosfiet, of tegenwoordig zelfs magnesiumfosfiet (inmiddels verkrijgbaar bij Vitis Vino, en prettig spul, want het heeft en passant ook een 'gratis' nevenwerking tegen het vaak op de loer liggend magnesiumgebrek. Zie voor deze kwestie ons volgende artikel: http://wijnbouw.blogspot.nl/2012/05/kaliumfosfiet-van-het-scala-aan.html ).

Beide soorten meeldauw en hun bestrijding, maar ook een ziekte als Schwarzfäule, komen in ons weblog ruim aan bod, zie de afdeling Ziekten in de horizontale taakbalk boven, voor een waaier aan artikelen, praktisch en theoretisch.
 

4. Vóór de bloei. Solaris! Solaris!

Echter, een apart en zeer belangrijk aandachtspunt, dat speelt vanaf een paar weken vóór de bloei - zo begin juni - is voor ons het volgende. Vorig jaar hebben we ons, in ruime samenwerking met Roelof Visscher van wijngaard Hof van Twente in Bentelo, uitgebreid beziggehouden met de vrij dringende vraag hoe de bloei en vruchtzetting van een aantal druivenrassen verbeterd zou kunnen worden. We richtten ons met name op de soorten Solaris en Cabernet Blanc, die beide bij ons vaak structureel minder goed presteren dan bijvoorbeeld in Duitsland.

In het begin nam onze analyse van de problemen de vorm aan van een experimenteel snoeiproject. Maar allengs bleek dat de problemen met de bloei en vruchtzetting, zeker van Solaris, veel meer te maken leken te hebben met een schimmelziekte, vlak vóór en tijdens de bloei: de zgn. Gescheinsbotrytis. We kwamen deze vroege botrytis in Solaris op het spoor vóór en tijdens de bloei, aan de hand van een visuele inspectie van de bloemknoppen en -trossen, onmiskenbaar zichtbaar in een aantal foto's. Zie voor deze inspectie, en de foto's ons artikel http://wijnbouw.blogspot.nl/2013/07/gescheinsbotrytis-in-solaris-ii-in-een.html

We hadden het geluk er vorig jaar vrij vroeg bij te zijn, bij de diagnose van Gescheinsbortytis in de Nederlandse Solaris. Vroeg genoeg zodat in Bentelo in het begin van de Solarisbloei nog gespoten kon worden met een antibotrytismiddel - Teldor in dit geval. Daarom kon de bloei en vruchtzetting van Solaris in Bentelo nog net ten goede gekeerd worden: zie ons volgende artikel, met foto's van voor de verandering eens een schitterende vruchtzetting voor Solaris: http://wijnbouw.blogspot.nl/2013/08/gescheinsbotrytis-in-solaris-iii.html
 

5. Maatregelen

Voor dit jaar 2014 willen we daarom een ieder die Solaris heeft staan en in het verleden een minder dan optimale vruchtzetting voor de soort meemaakte, aanmoedigen de bovenstaande informatie ter harte te nemen, en maatregelen te treffen om de bloei en vruchtzetting van Solaris te beschermen tegen Gescheinsbotrytis.

Wegnemen van blad in de troszone, al vóór de beginnende bloei, helpt om het milieu rond de bloemknoppen droger en warmer te maken - en om er met een spuitmiddel als Teldor of experimenteel zelfs VitiSan (eventueel te proberen voor wie geen Teldor heeft, te verkrijgen bij Vitis Vino) goed bij te kunnen. Teldor is jarenlang vrij beschikbaar geweest, ook voor kleine wijngaarden, en een aantal wijze kleine wijnbouwers heeft ongetwijfeld nog een voorraadje staan.

Wijngaarden met een spuitlicentie kunnen Teldor gewoon blijven gebruiken, vaak verstandig afgewisseld met Switch. We raden u aan, groot of klein, om dit jaar, vanaf een week tot tien dagen vóór de bloei, serieus te experimenteren met de anti-botrytis-mogelijkheden die u tot uw beschikking heeft.

We hebben sterke aanwijzingen, dat door deze interventies tegen de Gescheins-botrytis vóór de bloei, de Solaris als soort voor ons land, voor de toekomst beter uit de bus kan komen dan de laatste jaren het geval was. Met weer een volwaardiger vruchtzetting, en een volwaardiger opbrengst voor deze graag geziene druif, als blendingpartner of als mono-cépage.   

Het spreekt natuurlijk voor zich, dat u als eigenaar/wijnbouwer zelf eindverant-woordelijk blijft voor de manier waarop uw experimenten uitpakken. Als immer is voorzichtigheid geboden - en terugmelding is welkom!   


Copyright (c) Jet Wester 2014