Proefproject druivensnoei Cabernet Blanc en Solaris
Roelof Visscher, wijnbouwer te Bentelo, en ondergetekende gaan op wijngaard Hof van Twente het komende jaar, of de komende jaren een
proef doen met verschillende snoeivormen voor de witte druivensoorten
Cabernet Blanc en Solaris.
In de praktijk van de nieuwe druivenrassen blijkt steeds duidelijker
dat - om het zo maar eens te zeggen - Nederland Duitsland niet is. Waar in het
zuidelijker Duitsland de PIWI's (pilzwiderständliche Rebsorten) probleemloos
groeien, bloeien en afrijpen, lijkt diezelfde groei, bloei en opbrengst in ons
land, zeker voor sommige rassen duidelijk minder uitbundig. Soorten als Solaris en
Cabernet Blanc geven bij ons in hun jonkheid eerst een jaar of twee goede
oogsten, maar naarmate de tijd voortschrijdt wordt het met die opbrengst vaak een
stuk problematischer. Duitse inzichten omtrent trosdunning lijken
voor deze rassen bij ons dan ook niet van toepassing: we mogen al blij zijn
als we hoe dan ook een aardige opbrengst halen. De problemen
De Cabernet Blanc kent een karakteristieke 'halve' misbloei,
waarbij naast volwaardige bessen ook zogenaamde Jungfernbeeren, letterlijk 'maagdelijke
bessen' gevormd worden: klein en zonder pitjes. Dit is op zich eigen aan de soort. Echter, het aandeel van deze kleine besjes wordt in ons land op sommige plaatsen wel erg groot, waardoor een
volwaardige oogst in het gedrang komt. Vergelijking met Duitse aanplant leert dat de oogsten daar stukken beter zijn, en de trossen qua aanzicht ook een stuk normaler.
De problemen met Solaris hebben in de eerste plaats te maken
met zijn vaak enorm snelle vegetatieve groei (blad en scheuten) in het voorjaar. Door deze snelle
groei krijgen de nieuwe scheuten te grote 'internodiën', dat wil zeggen een te grote afstand tussen twee opeenvolgende ogen. Gewoonlijk is de afstand van oog tot
oog op een scheut zo'n 15 cm; bij Solaris is het vaak wel 25 cm of nog meer. Wanneer zulke scheuten
het volgende jaar aangebogen worden, komen daar per strekkende meter dus ook
veel minder rechtopgaande, vruchtdragende nieuwe scheuten uit. Met als gevolg een te
lage opbrengst op diezelfde strekkende meter. Bovendien lijkt ook Solaris, net
als Cabernet Blanc last te hebben van teveel misbloei en slechte vruchtzetting. Wat voor Solaris overigens ook heel goed gerelateerd kan zijn aan zijn genoemde grote vegetatieve groei, die dan ten koste zou gaan van de 'aandacht' van de plant voor bloei en vruchtzetting - een hormonale kwestie.
Waardevol
We willen proberen om het tij voor beide soorten in elk geval deels te keren, en de opbrengsten van ook deze druivenrassen meer in lijn te krijgen met de Duitse situatie, met volwaardiger oogstgoed en grotere opbrengsten. We doen dit vanuit de observatie dat beide druivenrassen op zichzelf bijzonder waardevol zijn voor ons land: we willen ze niet missen. De Cabernet Blanc kan bij ons als enige druivensoort het volwaardige, populaire smaakprofiel leveren dat we kennen van de Sauvignon Blanc - zelfs nog bij een blend met 30 tot 40% Johanniter. De Solaris komt met zijn meer neutrale, Chardonnay-achtige smaakprofiel even goed aan bij de consument, en is bovendien door datzelfde neutrale profiel een uitstekende blendingpartner. Tot slot kent Solaris de grote deugd van een hoog initieel suikergehalte, waardoor hij met behoud van voldoende alcohol prima afgestopt kan worden om zoet of halfzoet te leveren aan ons witte assortiment.
Proefproject
We willen dit doen door in de wijngaard per soort zo'n 6 verschillende
afdelingen te creëren van elk 50 planten (dus voor Cabernet Blanc en Solaris samen zo'n 12 afdelingen van elk 50 planten), waar
per afdeling vooraf bepaalde, verschillende snoeivormen gehanteerd worden, in combinatie met
verschillend loofwandbeheer - en zelfs het beschermen ('inpakken') van rijen
druiven tijdens de bloeiperiode.
Snoeivormen zullen uiteindelijk gericht zijn op meer
hoogwaardige opbrengst per strekkende meter, waarbij ook gekeken wordt naar het
gemak, of de 'doenbaarheid' van snoei en onderhoud in de praktijk.
Loofwandbeheer behelst bijvoorbeeld het gedeeltelijk toppen vóór de bloei, met het oog op een rijkere
bloei en hoogwaardiger vruchtzetting, en ook experimenten met een minder hoge
loofwand, waarbij de norm van '7 bladeren per tros' wordt losgelaten. Tegelijk
wordt ook het omgekeerde gedaan: een zogenoemde Minimalschnitt waarbij juist
meer blad(groen) beschikbaar komt.
Evaluatie zal plaatsvinden in termen van opbrengst in kg,
Oechsles, totaalzuur, en het tijdstip van de oogst (rijpheid). Een deel van de planten wordt daarbij voorzien van troszakjes, om in de laatste fase van de rijping door eventuele wespenschade 'heen te kunnen kijken'. Ook tijdstip van
uitloop, bloei, erwtgrootte etc. zal per snoeiwijze worden bijgehouden - alsmede houtafrijping
in de herfst (voldoende en tijdig).
Per snoeiwijze wordt idealiter ook gekeken hoe deze zich gedraagt in de tijd. Je verwacht van een snoeimethode dat hij ook na een paar jaar nog vitaal is, en geen langzame degeneratie van loof of trossen betekent. Het houtskelet van een plant moet om die reden in elk geval ook verjongingssnoei mogelijk laten waar dat nodig blijkt.
Resultaten
Een heel verhaal, maar ook een heel leuk verhaal wat ons
betreft. Wanneer de resultaten goed zijn, helpen we twee druivenrassen zich
beter te vestigen in het Nederlandse wijnlandschap. Per snoeiwijze wordt idealiter ook gekeken hoe deze zich gedraagt in de tijd. Je verwacht van een snoeimethode dat hij ook na een paar jaar nog vitaal is, en geen langzame degeneratie van loof of trossen betekent. Het houtskelet van een plant moet om die reden in elk geval ook verjongingssnoei mogelijk laten waar dat nodig blijkt.
Resultaten
De formele opzet van de proef, en de resultaten worden te zijner tijd in elk geval aangeboden als één of meer artikelen aan vakblad De Wijngaard, want het doel is dat een ieder, groot of klein, direct vrijelijk van de gegevens profiteren kan. U hoort dus nog van ons!
Tenslotte zou het zou ook prachtig zijn als een aantal voornamelijk Duitse initiatieven op het gebied van de wespenbestrijding meegenomen kunnen worden in de proefopstelling. Die vraag is echter nog niet beantwoord.
Mocht u intussen ook zelf aan de gang willen, met een proefopzet voor een betere opbrengst voor Solaris bijvoorbeeld: elders op dit weblog hebben we aangestipt hoe je door het aansnoeien van lange dubbele strekkers, het aantal vruchtbare ogen per strekkende meter wezenlijk kunt verhogen. Zie http://wijnbouw.blogspot.nl/2012/09/solaris-deel-ii-het-dilemma-wanneer-je.html
Voor wie iets meer context voor deze en andere PIWI's in Nederland zoekt: zie in dit weblog de afdeling Druivenrassen, waarin bijvoorbeeld:
http://wijnbouw.blogspot.nl/2012/09/ries-e-l-de-moderne-schimmeltolerante.html
De website van wijngaard Hof van Twente is hier te vinden: www.twentewijn.nl
Andere ondernemingen en activiteiten van Roelof en Ilse Visscher zijn te vinden op
http://www.zorgboeren.nl/wijngaard-hof-van-twente/, op www.vitisvino.nl en op
www.neerlandswijnmakerij.nl
Copyright (c) Jet Wester 2012
